ANALYSIS OF HADITHS RELATED TO LITERATURE (POETRY) IN IMAM AL-TIRMIDHI'S AL-SYAMAIL AL-MUHAMMADIYYAH
ANALISIS HADIS BERKAITAN DENGAN SASTERA (PUISI) DALAM KITAB AL-SYAMAIL AL-MUHAMMADIYYAH KARYA IMAM AL-TIRMIDHI
DOI:
https://doi.org/10.64757/alqanatir.2025.346/1296Keywords:
al-Syamail al-Muhammadiyyah, al-Tirmidhi, Literature, Poetry, Da'wah.Abstract
The al-Syamail al-Muhammadiyyah is a great work by Imam al-Tirmidhi that compiles hadiths related to the characteristics of the Messenger of Allah PBUH from all aspects. This study presents an analysis of hadiths related to literature (poetry) in al-Syamail al-Muhammadiyyah and discusses the Prophet's view on literature, particularly poetry, based on authentic hadiths. These hadiths are found in chapter 37, namely "Bab Ma Jaa fi Sifat Kalam Rasulullah PBUH fi al-Syiir" (Chapter on What Has Been Related About the Nature of the Speech of the Messenger of Allah PBUH Regarding Poetry). There are nine authentic hadiths related to literature (poetry) based on al-Syamail al-Muhammadiyyah. This study employs a qualitative design with thematic and content analysis approaches, aiming to identify the principles and attitude of the Messenger of Allah PBUH towards poetry as stated in the hadiths. Six themes illustrate the Prophet's principles regarding literature (poetry) in this respective book. The Prophet PBUH gave parables using poetry, the Prophet PBUH praised poetry, poems that were once recited by the Prophet PBUH, the Prophet PBUH enjoyed listening to poetry recited by others, the Prophet PBUH listened to the poetry of Umayyah bin Abi Salt, and the Prophet's Poet. The findings of this study indicate that the Messenger of Allah PBUH recognized the artistic value of poetry as a medium for da'wah (propagation of Islam), education, and aesthetic expression, as long as it did not contradict the principles of Islamic creed and ethics. These findings contribute to a deeper understanding of the relationship between hadith, literature and da'wah.
Abstrak
Kitab al-Syamail al-Muhammadiyyah merupakan karya agung karangan Imam al-Tirmidhi yang menghimpunkan hadis-hadis berkaitan perihal diri Rasulullah SAW dari segala aspek. Kajian ini mengemukakan analisis hadis-hadis yang berkaitan dengan sastera (puisi) dalam kitab al-Syamail al-Muhammadiyyah dan membincangkan pandangan Rasulullah terhadap sastera khususnya puisi berdasarkan hadis sahih. Justeru, hadis-hadis ini terdapat dalam bab ke 37 iaitu “Bab Ma Jaa fi Sifat Kalam Rasulullah SAW fi al-Syiir”. Terdapat 9 teks hadis yang berkaitan dengan sastera (puisi) berdasarkan kitab al-Syamail al-Muhammadiyyah. 9 teks hadis tersebut adalah sahih. Kajian ini menggunakan reka bentuk kualitatif dengan pendekatan analisis kandungan, bertujuan mengenal pasti prinsip dan sikap Rasulullah SAW terhadap puisi seperti yang dinyatakan dalam hadis. Sebanyak enam tajuk yang memaparkan prinsip Rasulullah SAW terhadap sastera (puisi) dalam kitab al-Syamail al-Muhammadiyyah iaitu Nabi SAW memberi bidalan dengan syair (puisi), Nabi SAW memuji syair (puisi), syair-syair (puisi) yang pernah didendangkan oleh Nabi SAW, Nabi SAWmenikmati dendangan syair (puisi) daripada orang lain, Nabi SAW mendengar syair (puisi) Umayyah bin Abi Salt dan Penyair Nabi SAW. Hasil kajian menunjukkan bahawa Rasulullah SAW mengiktiraf nilai seni puisi sebagai medium dakwah, pendidikan, dan pengucapan estetika, selagi tidak bertentangan dengan prinsip akidah dan adab Islam. Dapatan ini menyumbang kepada pemahaman lebih mendalam tentang hubungan antara hadis, sastera dan dakwah.
Downloads
References
Ahmad, A. F. (2014). Asy-Syamail Al-Muhammadiyah: Kenali Rasul kita Muhammad SAW – Menyingkap keperibadian & cara hidup insan mulia. Telaga Biru.
Al-Albani, M. N. (2006). Shahih Sunan An-Nasa’i. Z. Fathurrahman (Penterj). Pustaka Azzam.
Al-Isfahani, A. F. (2004). Kitab al-Aghani. Dar Sader Publishers.
Allen, R., & Richards, A. (2006). Arabic Literature in the Post-Classical Period. Cambridge University Press.
Al-Nasai, A. S. (2011). Sunan al-Nasai. Al-Maktabah Al-Tawfikiya.
Al-Tirmidhi, M. S. (2014). Al-Syamail Al-Muhammadiyyah. Al-Maktabah Al-Asriyyah.
Al-Uthmani, M. T. (2006). Takmilah Fath Al-Mulhim bi Syarh Sahih Al-Imam Muslim. Dar Al-Qalam.
Ibn Hajar al-Asqalani, A. A. (2019). Fath Al-Bari Syarah Sahih Al-Bukhari. Al-Abur Ibda’.
Ibn Manzur, M. M. (1968). Lisan al-Arab. Dar Sadir.
Ibn Qutaibah. (2015). al-Syiir wa al-Syuara. Dar al-Hadis.
Ibn Salam, A. S. (1952). Tabaqat Fuhul al-Syu‘ara’. Dar Al-Ma‘arif.
Ibnu Khaldun, A. R. (1967). Al-Muqaddimah. Dar Al-Kutub Al-Lubnani.
Khafaji, M. A. M. (1981). Al-Hayah Al-Adabiyyah fī ‘Asray Al-Jahiliyyah wa Sadr Al-Islam. Dar Al-Kitab Al-Lubnani.
Mustafa, D. (1994). Kesusasteraan dalam Tamadun Islam. Utusan Publications & Distributions Sdn Bhd.
Rabi‘, S. H. (1974). Fi Al-Adab Al-Islami wa Al-Umawi. Dar al-Ma‘arif.
Jurnal
Aprilia, A., Azwar, S., & Adnan, M. Z. (2022). Nilai-Nilai Pendidikan Karakter dalam Kitab Al-Syamail Muhammadiyah. Equilibrium: Jurnal Pendidikan, 10(1), 48–56.
Azman, B., Abu Hassan, A., & Abdul Halim, A. (2018). Unsur-Unsur Akidah dalam Kumpulan Puisi Taman Takwa. Jurnal Peradaban Melayu, 13, 58–70.
Firdaus, M. A. (2023). Linguistic Complexity in Hadith: An Examination of the Role and Origins of ‘Al-kalimat Al-Mubtakirah’ in Hadith. Jurnal Studi Ilmu-Ilmu al-Qur’an dan Hadis, 24(2), 425–450.
Muiz, A. (2016). Puisi dalam Perspektif Hadis Nabi (Kajian Hadis Kontradiksi). Reflektika: Jurnal Ilmiah Keislaman, 11(2), 85-105.
Mukminin, M. A., & Azizah, I. (2022). Pendidikan Akhlak dalam Kehidupan Rasulullah ﷺ Perspektif Kitab Al-Syamail Al-Muhammadiyyah. Gahwa, 1(1), 33–49.
Suryadilaga, A. (2020). Tradisi pemahaman hadis dalam kitab Gharib al-Hadis dan transformasinya ke tradisi kitab syarah hadis. Nabawi: Journal of Hadith Studies, 1(1), 1-22. https://doi.org/10.55987/njhs.v1i1.6
Widiyanti, L. E. (2020). Penelitian Rasulullah Terhadap Syair. OSF Preprints, 1-13. https://doi.org/10.31219/osf.io/6yh3p
Prosiding
Nur Naadhirah, Z, Nor Azrah, B. R, Nurul Husna, M. S., & Mohd Zahir, A. R. (2024). Analisis Hadis-Hadis Ibadah Rasulullah ﷺ dalam Kitab Al-Syamail Al-Muhammadiyyah Karya Imam al-Tirmidhi dan Kaitannya dengan Kesihatan Mental dan Fizikal. E-Prosiding Seminar Kearifan Nusantara Kali Ke-5, FPQS, Universiti Sains Islam Malaysia, 20–23 Januari 2024.
Rohani, M. M., & Yusoff, A. S. (2015). Tahap Kesediaan Pelajar dalam Penggunaan Teknologi, Pedagogi dan Kandungan (TPACK) dalam Pembelajaran Kurikulum di IPT. Prosiding 3rd International Conference on Artificial Intelligence and Computer Science, Pulau Pinang.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Nurhasma Muhamad Saad, Ab Adly Rabbanie Ab Rahim, Wan Moharani Mohammad, Yee Chin Yip, Margaret Anthoney

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.